سرخوردگی مهره های کمری

معمولاً استخوان‌های ستون فقرات (مهره‌ها) بر روی یکدیگر به‌طور مرتب قرارگرفته‌اند. رباط‌ها و مفاصل از ستون فقرات حمایت می‌کنند. اسپوندیلولیستزی توازن ستون فقرات را بر هم می‌زند. در این عارضه یکی از استخوان‌های کمر بر روی استخوان زیرین خود سر می‌خورد. با سرخوردن این استخوان روبه‌جلو، بافت‌های کناری و اعصاب ممکن است دچار ناراحتی شده و درد ایجاد کنند.

آناتومی
ستون فقرات کمری به ۵ مهره‌ی آخر ستون فقرات گفته می‌شود. نام این مهره‌ها L1 تا L5 است. این ۵ مهره به‌طوری در کنار هم قرارگرفته‌اند که قوس داخلی ملایمی به کمر بدهند. پایین‌ترین مهره‌ی کمر، L5، به بالای استخوان خاجی (استخوانی مثلثی در پایه‌ی ستون فقرات که بین دو استخوان لگن قرارگرفته است) متصل می‌شود.

عوامل خطر
•    اسپوندیلولیستزی در موارد بسیار نادر ممکن است منشأ ژنتیکی داشته باشد. بدین معنی که در هنگام تولد فرد به آن مبتلاست.
•    این عارضه ممکن است در زمان کودکی در اثر یک آسیب ایجاد شود.
•    در بزرگ‌سالان مسن‌تر، تخریب دیسک و مفاصل فاست می‌تواند منجر به ایجاد اسپوندیلولیستزی گردد.
•    در بیماران جوان‌تر (زیر ۲۰ سال سن)، اسپوندیلولیستزی معمولاً عبارت است از سرخوردگی مهره کمر در پنجم کمر بر روی استخوان خاجی..

درجه‌بندی سرخوردگی اسپوندیلولیستزی
اسپوندیلوز می‌تواند در زمان شکستگی در دو طرف حلقه‌ی استخوانی، باعث سرخوردگی مهره های کمر گردد. سرخوردگی از ۱ تا ۴ درجه‌بندی می‌شود که درجه‌ی ۴ شدیدترین حالت آن است. درجه‌ی ۴ سرخوردگی معمولاً باعث علائم عصبی می‌شود.

علائم
•    احساس درد در ناحیه‌ی کمر و باسن که معمولاً به هنگام ایستادن، راه رفتن و خم شدن رو به عقب شدیدتر است.
•    گرفتگی و اسپاسم عضلانی در عضلات پایین کمر نیز شایع است.
•    درد ممکن است در اثر عوامل مکانیکی ایجاد شده باشد. درد مکانیکی در اثر فرسایش بخش‌هایی از ستون فقرات ایجاد می‌شود
•    فشار بر روی اعصاب ناحیه‌ی دم اسب (دسته‌ای از ریشه‌های عصبی گذرنده از ستون فقرات کمری) می‌تواند اعصابی که به مثانه و مقعد می‌روند را تحت تأثیر قرار دهد. عملکرد مثانه و روده‌ها ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
•    فشار می‌تواند موجب کمردرد، درد منتشرشده در پشت دو پا و بی‌حسی و گزگز بین دو پا شود.

تشخیص
•    معاینه‌ی فیزیکی
•    عکس‌برداری از کمر با اشعه‌ی ایکس
•    سی تی اسکن
•    ترکیب سی تی اسکن و میلوگرافی
•    اسکن MRI

درمان
•    استراحت
با محدود کردن فعالیت‌ها، به کمر خود استراحت دهید. این کار می‌تواند برای کاهش التهاب و اسپاسم عضلانی کارآمد باشد.
•    دارو درمانی
داروهایی برای تسکین درد و کنترل گرفتگی‌های عضلانی تجویز می‌شوند.
•    بریس سخت
در شکستگی‌های حاد که پتانسیل بهبودی دارند، استفاده از بریس کمر سخت به مدت ۲ تا ۳ ماه توصیه می‌شود.
•    تزریق اپیدورال استروئید
استروئید ها داروهای ضدالتهاب قوی هستند که می‌توانند درد و ورم را کاهش دهند. در تزریق اپیدورال استروئید، دارو به درون فضای اطراف ریشه‌های عصبی کمر تزریق می‌شود. به این ناحیه، اپیدورال گفته می‌شود.
•    فیزیوتراپی
پس از ارزیابی عارضه‌ی شما دکترفیزیوتراپیست می‌تواند تمرین‌هایی را برای کاهش علائم برای شما در نظر بگیرد. فیزیوتراپیست می‌تواند به‌منظور بهبود انعطاف‌پذیری در کمر و همسترینگ و همچنین به جهت تقویت کمر و عضلات شکم یک برنامه‌ی تمرینی را برای شما طراحی کند.
•    عمل جراحی
عمل جراحی زمانی انجام می‌شود که سرخوردگی شدید بوده و علائم آن با روش‌های درمان سرخوردگی مهره بدون جراحی کاهش پیدا نکنند. انواع اصلی عمل جراحی برای اسپوندیلولیستزی عبارت‌اند از:
•    لامینکتومی
زمانی که مهره‌ها به جلو سر می‌خورند، اعصاب اطراف آن‌ها که از ستون فقرات خارج می‌شوند ممکن است تحت‌فشار قرارگرفته و دچار ناراحتی شوند. به‌علاوه، اندازه‌ی کانال نخاعی در منطقه‌ی آسیب‌دیده کوچک‌شده و اعصاب درون کانال تحت‌فشار قرار می‌گیرند. به‌منظور رفع این مشکل، لامینای حلقه‌ی استخوانی برداشته‌شده و فشار واردشده بر روی اعصاب کاهش پیدا می‌کند. عمل برداشتن لامینا و کاهش فشار واردشده بر روی اعصاب، لامینکتومی نام دارد.

•    خشک‌کردن خلفی مفصل با استفاده از ابزار
معمولاً بلافاصله پس از انجام لامینکتومی برای درمان اسپوندیلولیستزی، عمل فیوژن یا خشک‌کردن ستون فقرات نیز انجام می‌شود. عمل فیوژن به‌منظور تبدیل دو استخوان مهره به یکی و جلوگیری از سرخوردگی بیشتر مهره‌ها بر روی یکدیگر طراحی‌شده است. عمل فیوژن برای ثابت کردن مهره‌ها در محل خود و جلوگیری از حرکت آن‌ها بر روی یکدیگر استفاده‌شده و درد مکانیکی را کاهش می‌دهد. فیوژن زمانی که با عمل جراحی لامینکتومی همراه باشد می‌تواند به برداشتن فشار از روی اعصاب کمک کند.
در طی این عمل، جراح پیوندهای کوچک استخوانی را در پشت مهره‌های آسیب‌دیده قرار می‌دهد.

•    فیوژن خلفی داخلی کمر
زمانی که عمل فیوژن برای اسپوندیلولیستزی متوسط (تا ۵۰ درصد سرخوردگی) موردنیاز باشد، فیوژن خلفی داخلی کمر در نظر گرفته می‌شود. در طی این عمل، مهره‌های آسیب‌دیده از جلو (قدامی) و عقب (خلفی) به یکدیگر جوش داده می‌شوند. جوش دادن مهره‌ها از دو طرف باعث افزایش سطح جوش خوردگی و درنتیجه بهبود استحکام آن می‌شود.
•    عمل فیوژن بیولوژیک
مواد جدید مانند پروتئین‌های مورفوژنتیک استخوانی (BMP) با پیوند استخوان ترکیب شده و می‌تواند نیاز به استفاده از ابزارآلات برای فیوژن را کاهش دهند. BMP رشد استخوانی را تحریک کرده و سرعت استخوان‌سازی در سگمنت ناپایدار را افزایش می‌دهد. بدون نیاز به برداشت بافت پیوند استخوانی و کارگذاری ابزارآلات، مدت‌زمان انجام عمل با استفاده از BMP بسیار کمتر خواهد بود. استحکام جوش خوردگی نیز در این روش بالاتر خواهد بود.
•    تکنولوژی‌های حفظ حرکت
یک ایمپلنت تیتانیومی مخصوص در بین زائده‌های ستون فقرات در پایین کمر فرد قرار داده می‌شود. این وسایل حفظ حرکت در حال حاضر برای بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی استفاده می‌شود. برای اسپوندیلولیستزی، هدف، کاهش فشار از روی دیسک و مفاصل فاست و افزایش فضا در درون کانال نخاعی و رفع علائم است.

برای دیدن ویدئوی تمرینات اینجا کلیک کنید.