اسکولیوز عارضه ای است که با ایجاد انحنای طرفی ستون فقرات همراه است.
ستون فقرات در حالت طبیعی در جهت جلویی و پشتی دارای انحنای طبیعی است اما انحنای طرفی ستون فقرات یک وضعیت غیر طبیعی به شمار میآید.
به دلیل این که مهره های ستون فقرات نمیتوانند بدون چرخش به طرفین خم شوند، اسکولیوز سبب خم شدن به طرفین و چرخش مهره ها میشود.
در این شرایط چند مهره حول محور عمودی خود چرخیده به گونه ای که زوائد خاری آنها به سمت تقعر انحنا و جسم مهره ای به سمت تحدب انحنا متمایل میشود.
چرخش مهم ترین جز اسکولیوز ستون فقرات محسوب میشود که دلیل ایجاد برجستگی در دنده ها بوده و در افراد مبتلا به اسکولیوز این برجستگی بیشتر جلب توجه میکند.
انحنای اصلی در این بیماری اغلب در ناحیه توراسیک ایجاد شده و موجب بروز تغییرات استراکچرال در ستون مهره ها میشود.
این انحنا در اسکولیوزهای آیدیوپاتیک معمولا یک انحنای به سمت راست در احیه توراسیک بوده که در بین مهره های T4 تا T12 تشکیل میشود.
انواع اسکولیوز
اسکولیوز ساختاری
انحنای غیر قابل تغییر ستون فقرات به سمت لترال همیشه بوده و با روتیشن فیکس شده مهره ها همراه است.
زوائد خاری به سمت تقعر و جسم مهره به سمت تحدب میچرخد.
بیشترین چرخش مهره ها در قسمت راس انحنا رخ میدهد.
هرچه میزان انحنا بیشتر باشد، میزان چرخش نیز افزایش مییابد.
فلکشن قدامی تنه موجب برآمدگی دنده ها به سمت پشت و در سمت محدب انحنا میشود.
در سمت تقعر انحنا، کامپرشن مهره ای رخ داده در حالی که در سمت تحدب دنده ها از هم دور میشوند.
برآمدگی ایجاد شده در پشت با خم شدن به سمت جلو به علت چرخش مهره ها و برجسته شدن دنده ها و اسکاپولا به سمت پشت تشدید میشود.
برآمدگی ایجاد شده از دنده ها در جلوی قفسه سینه و در سمت تقعر دیده میشود.
تغییرات استراکچرال نیز در ستون فقرات دیه میشود.
این نوع اسکولیوز با تغییر وضعیت و تلاش بیمار قابل اصلاح نیست.
اسکولیوز غیر ساختاری (عملکردی)
انحنای قابل تغییر ستون فقرات به سمت لترال است که ماهیت دینامیک یا پوزیشنال دارد.
هیچ گونه تغییر استراکچرال و یا روتینشال در راستای مهره ها وجود ندارد.
هنگامی که فرد در وضعیت سوپاین و یا پرون قرار دارد انحنا از بین میرود.
با فلکشن جلویی تنه نیز انحنای جانبی از بین میرود.
این نوع اسکولیوز با روش های معمول بخصوص فیزیوتراپی ستون فقرات قابل درمان است.
دلایل اسکولیوز
• ناهنجاری های مادرزادی مانند بدشکلی استخوان ها حین رشد، ضعف نامتقارن عضلانی، اختلال دوک عضلانی و عضلات پارااسپاینال
• عوامل مادرزادی مانند فلج مغزی، میلومننگوسل، نوروفیبروماتوزیس و آرتروزگریپوزیس
• دیستروفی عضلانی
• راشیتیسم
• استئومالاشیا
• بیماری های شاخ قدامی نخاع
• پاراپلژی تروماتیک
• شکستگی ها و دررفتگی های مفاصل ستون فقرات
• دفورمیتی های مادرزادی و یا اکتسابی در نتیجه عادات حرکتی غلط
درمان اسکولیوز
در صورتی که اسکولیوز در زمان مناسب و قبل از تکمیل رشد استخوانی در کودک تشخیص داده شود با درمان های کانسراتیو قابل درمان است.
استفاده از بریس های مخصوص برای جلوگیری از پیشرفت انحنا و اصلاح دائمی و ایجاد ثبات در انحنا موثر است.
فیزیوتراپی و تمرین درمانی مهم ترین بخش درمان اسکولیوز را شامل میشود.
متخصص فیزیوتراپی در کنار تمرین درمانی از مدلیته های درمانی دیگر همچون تحریک الکتریکی به منظور تقویت عضلات ضعیف شده در سمت تحدب استفاده میکند.
تمرینات فیزیوتراپی در درمان اسکولیوز با هدف بهبود و افزایش قدرت و کنترل پاسچرال عضلات تنه و افزایش تحرک در ساختارهای سفت شده انجام میگیرد.
با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی تمرینات فیزیوتراپی کمر را در درمان اسکولیوز موثر است دریافت نمایید.
بیماران مبتلا به ناهنجاری ستون فقرات میتواننند از مزایای درمان فیزیوتراپی در منزل بهره ببرند.
در صورتی که ناهنجاری ایجاد شده بحدی شدید باشد که با روش های فیزیوتراپی اصلاح نباشد عمل جراحی ضروری است.
تمرینات اختصاصی فیزیوتراپی
• تقویت عضلات شکم و اکستانسورهای تنه.
• تقویت عضلات فلکسور طرفی تنه در سمت تحدب.
• آموزش پاسچر مناسب به بیمار توسط فیزیوتراپیست.
• کشش ساختارهای که در قسمت تحدب انحنا قرار دارند.
برای دیدن ویدئوی تمرینات اینجا کلیک کنید.